Ngày 2/4/2025, cựu Tổng thống Donald Trump đã ký sắc lệnh áp thuế 46% lên hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam, nhằm điều chỉnh lại cán cân thương mại và bảo vệ ngành sản xuất trong nước của Mỹ. Quyết định này đã tạo ra những phản ứng mạnh mẽ từ phía các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam, đặc biệt là những công ty có giao dịch thương mại lớn với thị trường Mỹ.
Sắc lệnh này không chỉ ảnh hưởng đến nền kinh tế vĩ mô của Việt Nam mà còn có tác động lớn đến thị trường chứng khoán, khiến nhiều mã cổ phiếu lao dốc. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết về ảnh hưởng của sắc lệnh thuế đối ứng lên các ngành công nghiệp quan trọng của Việt Nam, những cổ phiếu có khả năng bị tác động mạnh và triển vọng trong tương lai.
1. Tổng quan về quan hệ thương mại Việt Nam – Mỹ
Mỹ là một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, với kim ngạch xuất khẩu năm 2024 đạt khoảng 130 tỷ USD. Các nhóm ngành chính có kim ngạch xuất khẩu cao sang Mỹ bao gồm:
- Dệt may: Hơn 40% sản lượng xuất khẩu của ngành này được tiêu thụ tại Mỹ.
- Da giày: Xuất khẩu đạt hơn 20 tỷ USD, trong đó Mỹ chiếm phần lớn.
- Điện tử và linh kiện: Những doanh nghiệp công nghệ lớn của Việt Nam như FPT, Masan, và các công ty sản xuất linh kiện điện tử có lượng hàng xuất khẩu đáng kể sang Mỹ.
Do đó, mức thuế mới có thể làm gia tăng chi phí, giảm tính cạnh tranh của hàng Việt Nam trên thị trường Mỹ, ảnh hưởng lớn đến kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp xuất khẩu.
2. Ngành dệt may và da giày: Những doanh nghiệp chịu ảnh hưởng lớn
Hai ngành này được xem là chịu tác động nặng nề nhất do sắc lệnh thuế mới. Một số doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam có thể bị ảnh hưởng bao gồm:
- Tập đoàn Dệt May Việt Nam (VGT): Là một trong những doanh nghiệp dệt may lớn nhất Việt Nam, với phần lớn doanh thu đến từ xuất khẩu.
- Công ty Cổ phần May Sông Hồng (MSH): Xuất khẩu chủ yếu sang Mỹ, sẽ chịu áp lực lớn từ chi phí gia tăng.
- Công ty Cổ phần Đầu tư và Thương mại TNG (TNG): Cổ phiếu có thể chịu tác động tiêu cực do nhu cầu tại Mỹ suy giảm.
Tăng thuế sẽ khiến giá thành sản phẩm Việt Nam cao hơn, dẫn đến khả năng các nhà nhập khẩu Mỹ sẽ tìm nguồn cung ứng từ các quốc gia khác như Bangladesh hay Ấn Độ.
3. Ngành điện tử và công nghệ: Những cái tên đáng chú ý
Ngoài dệt may và da giày, ngành điện tử và linh kiện cũng có nguy cơ bị ảnh hưởng:
- Công ty Cổ phần FPT (FPT): Xuất khẩu phần mềm và linh kiện công nghệ sang Mỹ, có thể chịu ảnh hưởng do chi phí tăng lên.
- Công ty Cổ phần Tập đoàn Masan (MSN): Một số sản phẩm công nghệ và thực phẩm chế biến của Masan có thể bị ảnh hưởng bởi sắc lệnh này.
- Công ty Cổ phần Tập đoàn Hòa Phát (HPG): Nếu thuế mở rộng sang ngành thép, Hòa Phát có thể gặp khó khăn trong xuất khẩu.
Việt Nam đang là trung tâm sản xuất linh kiện điện tử của nhiều tập đoàn lớn như Apple và Samsung. Nếu Mỹ tiếp tục gia tăng áp lực thuế, khả năng các tập đoàn này sẽ chuyển một phần sản xuất sang các quốc gia khác, gây ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng.
4. Ảnh hưởng đến chỉ số thị trường chứng khoán
Ngay sau thông tin về sắc lệnh thuế, thị trường chứng khoán Việt Nam có thể sẽ có sự sụt giảm đáng kể:
- VN-Index giảm hơn 2% trong phiên giao dịch ngày 3/4/2025.
- Các mã cổ phiếu xuất khẩu như VGT, MSH, TNG, FPT, MSN có thể bị bán mạnh.
- Các nhà đầu tư nước ngoài có xu hướng thoái vốn khỏi nhóm cổ phiếu xuất khẩu do lo ngại về tác động dài hạn.
Dù vậy, một số ngành không bị ảnh hưởng bởi sắc lệnh thuế như ngân hàng, bất động sản và tiêu dùng nội địa có thể trở thành điểm sáng của thị trường trong giai đoạn này.
5. Triển vọng và giải pháp cho doanh nghiệp Việt Nam
Mặc dù sắc lệnh thuế đối ứng của Trump gây ra nhiều khó khăn, nhưng các doanh nghiệp Việt Nam vẫn có những giải pháp để thích ứng:
- Tìm kiếm thị trường mới: Chuyển hướng xuất khẩu sang EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, tận dụng các hiệp định thương mại tự do như EVFTA và CPTPP.
- Đa dạng hóa sản phẩm và chuỗi cung ứng: Giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ bằng cách mở rộng danh mục sản phẩm.
- Đàm phán lại hợp đồng: Các doanh nghiệp có thể đàm phán với đối tác Mỹ để điều chỉnh giá cả nhằm giữ chân khách hàng.
- Ứng dụng công nghệ và tự động hóa: Giảm chi phí sản xuất để duy trì sức cạnh tranh.
Sắc lệnh thuế của cựu Tổng thống Trump là một thách thức lớn đối với nền kinh tế và thị trường chứng khoán Việt Nam. Các ngành xuất khẩu trọng điểm như dệt may, da giày, điện tử sẽ chịu ảnh hưởng trực tiếp, kéo theo sự điều chỉnh của nhiều mã cổ phiếu trên thị trường.
Tuy nhiên, Việt Nam vẫn có cơ hội để thích nghi bằng cách mở rộng thị trường, tối ưu hóa sản xuất và tìm kiếm các giải pháp thay thế. Trong dài hạn, nếu các doanh nghiệp Việt Nam có chiến lược ứng phó hiệu quả, họ có thể biến thách thức thành cơ hội để phát triển bền vững hơn.
Dù trước mắt có nhiều khó khăn, nhưng với sự linh hoạt của nền kinh tế Việt Nam, các doanh nghiệp hoàn toàn có thể vượt qua giai đoạn này và tiếp tục tăng trưởng.